سیری در آثار و اندیشه های سنایی

گاهی پیری راه دان یا عشقی شورانگیز یا خوابی صادق‘ سبب دگرگونی احوال صاحبدلی با ذوق و نیل او به کمال معنوی میگردد. چنان که تحول درونی سنایی را به ((دیوانه ای لای خوار)) از مجذوبان منتسب کرده اند. شاید هم اندیشه ای ژرف ‘ یا نفس گرم و مؤثر دریا دلی موجب گشته که سنایی عشرت جوی‘ترک شاهد وساغر کند و طریق زهد وانقطاع در پیش گیرد. سنایی‘ عارفی شریعتمدار است ‘ بدین جهت چکامه های او‘ آکنده از معانی دینی و عواطف روحانی و نکات اخلاقی است . او در حدیقه‘با حکمت صوفیه و موعظه و تاویل قرآن ‘ سروکار دارد و در قصاید و غزلیات مغانه اش باذوق روح و شطحیات. عشق به حق ‘ هدف غایی تعلیمات اوست . اشعارش از رهگذر این عشق شورآفرین و اقتباس ازقرآن کریم ‘ همراه با زبانی برخوردار از واژگان غنی‘ معنویت خاصی یافته است.